Litwa utraciła niepodległość w czerwcu 1940 roku. Litwa też, 11 marca 1990 roku, jako pierwsza z republik radzieckich, proklamowała niezależność od chylącego się ku upadkowi Związku Radzieckiego.
Litewski parlament podjął wówczas uchwałę o przekształceniu Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Republikę Litewską i przywrócił jej tradycyjne symbole narodowe.
Przyjęcie Aktu Niepodległości było możliwe dzięki wyborom parlamentarnym, które zostały przeprowadzone w lutym 1990 roku. Były one pierwszymi wolnymi i demokratycznymi wyborami od czasów II wojny światowej. Ludzie w przeważającej części głosowali na kandydatów proponowanych przez „Sąjūdis”.
W wyniku wyborów powstał pierwszy powojenny niekomunistyczny rząd. Podczas pierwszego zgromadzenia 11 marca 1990 Rada Najwyższa Litewskiej SRR wybrała na swojego przewodniczącego Vytautasa Landsbergisa, przemianowała się na Radę Najwyższą Republiki Litewskiej, a następnie ogłosiła odrodzenie państwa litewskiego.
Akt został przyjęty o godzinie 22:44 przez 124 członków rady (wstrzymało się 6 osób). Nikt nie głosował przeciw.
Przemiany ustrojowe na Litwie, a także na Łotwie i w Estonii stały się możliwe m.in. dzięki temu, że w drugiej połowie lat 80. w ZSRR doszło do spontanicznego wzrostu nastrojów antyradzieckich i odrodzenia się tendencji niepodległościowych.
W końcu lat 80. w ramach wprowadzonej wcześniej przez przywódcę ZSRR Michaiła Gorbaczowa polityki „głasnosti” i „pieriestrojki” powstały w państwach bałtyckich ruchy na rzecz demokratyzacji życia społecznego i politycznego.
Z czasem, przy coraz większym poparciu społecznym, kraje bałtyckie zaczęły się domagać większych swobód i wolności, początkowo w ramach ZSRR, a potem zażądały całkowitej niepodległości. Odrzucono konstytucję ZSRR i zaczęto wprowadzać własne ustawodawstwo.
Program wydarzeń na 11 Marca – Dzień Odzyskania Niepodległości Litwy
Na podst. wikipedia/ suwalki24.pl/ dzieje.pl/ lrs.lt
