Na liście skierowanym do Komisji Euripejskiej podkreślono, że zakłócenia sygnałów GNSS nie są przypadkowymi incydentami, lecz systematycznymi, powtarzającymi się i celowymi działaniami reżimów Rosji i Białorusi, mającymi na celu zakłócenie stabilnego funkcjonowania infrastruktury regionalnej, zwłaszcza transportowej.
Ministrowie Litwy, Łotwy, Estonii, Niemiec, Słowacji, Finlandii, Słowenii, Czech, Włoch, Holandii, Hiszpanii, Danii oraz Rumunii apelują do UE o podjęcie wszelkich działań politycznych, dyplomatycznych i prawnych w celu wzmocnienia międzynarodowej presji na reżimy Rosji i Białorusi, w tym sankcji wobec osób i podmiotów odpowiedzialnych za celowe zakłócenia sygnału GNSS.
W liście zaproponowano rozważenie możliwości wzmocnienia monitoringu częstotliwości radiowych oraz rozszerzenia mechanizmów koordynacji pomiędzy państwami członkowskimi UE i NATO, mających na celu wspólny monitoring, wymianę danych oraz ewentualne reakcje na zakłócenia GNSS.
Ponadto wzywa się do przyspieszenia wdrażania usług GNSS odpornych na zakłócenia oraz do modernizacji istniejącej infrastruktury nawigacyjnej.
Inicjatywa Litwy została skierowana do szefowej unijnej dyplomacji Kai Kallas, komisarza ds. obrony i przestrzeni kosmicznej Andriusa Kubiliusa, komisarza ds. transportu Apostolosa Tzitzikosta oraz innych członków KE.
Ministrowie transportu i telekomunikacji wymienionych krajów podkreślają, że od 2022 roku w przestrzeni powietrznej nad Bałtykiem coraz częściej odnotowuje się przypadki tłumienia i fałszowania sygnałów GNSS, co stanowi zagrożenie dla różnych gałęzi transportu, zwłaszcza lotnictwa cywilnego i żeglugi morskiej.
Według ministra transportu Litwy Eugenijusa Sabutisa, obecna sytuacja bezpieczeństwa wymaga wspólnej reakcji na hybrydowe zagrożenia ze strony niedobrych reżimów.
„Zakłócenia łączności satelitarnej mają istotny wpływ na sektory strategiczne – transport, energetykę, telekomunikację. Aby zapobiec możliwym incydentom, musimy niezwłocznie podjąć konkretne działania nie pojedynczo, lecz na poziomie UE” – powiedział minister transportu Litwy, Eugenijus Sabutis.
Redakcja ZW.LT przypomina, że pod koniec lutego doradca prezydenta ds. bezpieczeństwa narodowego Marius Česnulevičius oświadczył, że zakłócenia sygnału GPS utrudniające loty samolotów w ostatnich miesiącach są powiązane z działaniami Rosji, podejmowanymi w odpowiedzi na ukraińskie kontruderzenia na obiekty na terytorium Rosji, jednak nie są one celowo skierowane przeciw Litwie.
Dane spółki „Oro navigacija” wskazują, że w styczniu zanotowano do 400 zgłoszeń dotyczących zakłóceń sygnału GPS – to dziesięciokrotnie więcej niż w styczniu 2024 roku, natomiast w marcu liczba zgłoszeń zmalała.
