Sejmowy Departament Prawny w swojej opinii do projektu nowelizacji ustawy o systemie ochrony zdrowia podkreśla, że całkowity zakaz dopłacania przez pacjenta do droższej usługi zdrowotnej, nawet jeśli część kosztów pokrywa państwo, może być niezgodny z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi.
„Proponowane rozwiązanie ustawowe, wprowadzające absolutny zakaz dopłat pacjentów, stoi w sprzeczności z Konstytucją, która gwarantuje wolność działalności gospodarczej, prawo własności prywatnej oraz uczciwą konkurencję” – zaznaczono w opinii prawnej.
Potencjalne skutki: ograniczenie dostępu i konkurencji
Zdaniem ekspertów prawnych, nowelizacja uniemożliwi prywatnym placówkom ustalanie cen na podstawie indywidualnych kosztów świadczenia usług, co może doprowadzić do zmniejszenia dostępności usług w sektorze prywatnym. Może to również doprowadzić do rezygnacji niektórych ośrodków z oferowania usług refundowanych.
W opinii podkreślono również, że pacjentom zostałaby odebrana możliwość wyboru placówki i dostosowania usług do swoich potrzeb i oczekiwań jakościowych.
Brak dodatkowych środków w budżecie
Równocześnie, mimo że państwo – według projektu – ma pokrywać wszystkie koszty świadczeń gwarantowanych, w uzasadnieniu projektu zaznaczono, że nie przewiduje się przeznaczenia na ten cel dodatkowych środków finansowych.
„Możliwość wyboru placówki i współfinansowania wybranych usług stanowi element konstytucyjnego prawa pacjenta do opieki zdrowotnej” – czytamy w opinii Departamentu Prawnego.
Propozycja: nie zakazywać, lecz precyzyjnie uregulować
Sejmowi prawnicy zalecają, by zamiast całkowitego zakazu dopłat, ustawodawca jasno uregulował zasady, warunki i maksymalne stawki dodatkowych opłat za usługi, które są częściowo refundowane. Ich zdaniem należy również zdefiniować, w jakich sytuacjach pacjent może dopłacić do droższej opcji leczenia.
Projekt wstrzymany, potrzebne poprawki
Komitet Prawa i Praworządności Sejmu (TTK), który w czwartek rozpoczął analizę opinii prawnej, zdecydował się na przerwę. Oczekuje się, że Ministerstwo Ochrony Zdrowia w trybie pilnym przedstawi poprawioną wersję projektu.
Choć projekt ustawy miał być przedstawiony podczas czwartkowego posiedzenia plenarnego Sejmu, jego prezentacja została odłożona na przyszły tydzień.
Rząd planuje wprowadzenie przepisów od 2026 roku
Rząd i Ministerstwo Ochrony Zdrowia dążą do tego, by od 2026 roku placówki medyczne nie mogły pobierać żadnych dopłat od pacjentów za usługi opłacane przez Państwową Kasę Chorych. Tymczasem Rada Koalicji Rządzącej zdecydowała w środę, że należy przewidzieć wyjątki – rząd ma zatwierdzić osobną listę produktów medycznych, za które będzie można pobierać dodatkowe opłaty.
