Elastyczność zamiast automatyzmu
Zgodnie z propozycją, decyzję o kontynuacji uczestnictwa w systemie drugiego filaru będzie można podjąć w terminie od 1 stycznia 2026 r. do 30 września 2027 r. Resort planuje również odejść od automatycznego włączania mieszkańców do systemu – zamiast tego ma zostać wprowadzony model w pełni dobrowolny, oparty na informowaniu społeczeństwa o możliwościach i zasadach uczestnictwa.
– Proponowane zmiany uczynią drugi filar jeszcze bardziej elastycznym i atrakcyjnym – zaznaczyła minister Inga Ruginienė w komunikacie resortu.
Możliwość rezygnacji i odzyskania środków
Projekt przewiduje, że osoby, które nie zaakceptują zaktualizowanych warunków, będą mogły zrezygnować z dalszego uczestnictwa. W takiej sytuacji będą miały prawo do zwrotu wpłaconych przez siebie środków oraz zysków z inwestycji.
Wpłaty dokonane przez państwo lub „Sodrę” na rzecz uczestnika zostaną natomiast zamienione na dodatkowe jednostki ewidencyjne w systemie emerytalnym „Sodry”, co w przyszłości wpłynie na wysokość indywidualnej emerytury z pierwszego filaru.
Wybór wysokości składek i czasowe zawieszenie
Dla osób kontynuujących oszczędzanie, projekt daje możliwość wyboru wysokości miesięcznych składek. Domyślnie ma to być 3 proc., jednak będzie możliwość zarówno zwiększenia, jak i tymczasowego zawieszenia wpłat – początkowo na rok, z możliwością przedłużenia.
Zgodnie z planem, osoby uczestniczące w systemie nadal będą otrzymywać państwowe dopłaty – 1,5 proc. od średniego wynagrodzenia krajowego z roku poprzedniego.
Jednorazowa wypłata i wyjątki od reguły
Nowe regulacje zakładają także możliwość jednorazowego wypłacenia do 25 proc. zgromadzonych środków jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego – jednak tylko raz w życiu i pod warunkiem, że nie przekroczy to kwoty wpłaconej przez samego uczestnika.
Ponadto osoby, którym do emerytury pozostało mniej niż 5 lat, a które zgromadziły niewielkie kwoty, będą mogły wypłacić całość środków.
Całość oszczędności będzie można również wypłacić wcześniej – bez opodatkowania – w trzech przypadkach: gdy osoba utraci 70–100 proc. zdolności do pracy, w razie diagnozy ciężkiej choroby lub gdy potrzebna będzie opieka paliatywna.
Po osiągnięciu wieku emerytalnego wypłaty z drugiego filaru również nie będą objęte podatkiem dochodowym.
