„Ważne jest, aby wiedzieć, że w związku z tymi zmianami nie są przewidziane żadne specjalne środki dotyczące wymiany pieniędzy. Dlatego jeśli otrzymasz telefon, wiadomość internetową lub odwiedzi cię ktoś oferujący pomoc w wymianie drobnych monet lub inne ‚usługi’ związane z pieniędzmi, możesz być pewny, że to oszuści” – ostrzega dyrektor Departamentu Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Oszustwom Banku „Urbo”, Petras Gotautas.
Zgodnie z jego słowami, wielu może pamiętać wydarzenia z 2015 roku, kiedy to po wprowadzeniu euro w Litwie, oszuści podszywali się pod policjantów lub przedstawicieli banków, „rejestrowali” numery seryjne banknotów, „wymieniali” euro po korzystniejszych kursach, a także „sprawdzali”, czy banknoty nie są fałszywe. Po wprowadzeniu nowej zasady zaokrąglania monet, oszuści znów mogą stać się bardziej aktywni.
„Chociaż tym razem nie uda się już ‚zarejestrować numerów banknotów’, niepełna świadomość ludzi na temat nowych zasad może stanowić dogodną okazję dla przestępców” – ostrzega Gotautas.
Zgodnie z jego przewidywaniami, najwięcej prób oszustwa może mieć miejsce w formie telefonicznych oszustw lub wiadomości internetowych. Możliwe jest również, że zwiększy się liczba oszustów, którzy będą odwiedzać domy, oferując pomoc w odnalezieniu się w nowej ustawie, wymianie drobnych monet lub „potwierdzaniu” nowych zasad zaokrąglania.
Ekspert banku ponownie przypomina, że pracownicy banków ani policja nigdy nie będą prosić telefonicznie lub przez media społecznościowe o ujawnienie danych osobowych, loginów do bankowości internetowej czy informacji o kartach bankowych.
„Warto być czujnym i nie wpuszczać obcych do domu, nawet jeśli twierdzą, że są pracownikami banku lub instytucji rządowych. Lepiej później udać się na policję lub do odpowiedniej instytucji, aby wyjaśnić sprawę na miejscu” – zaznacza Gotautas.
Wskazuje również, że nie należy wierzyć obietnicom wymiany monet lub „kompensowania” zaokrągleń, ponieważ są to jednoznaczne oznaki oszustwa.
Jakie zmiany wprowadza nowa zasada zaokrąglania monet?
Nowa zasada, która wejdzie w życie 1 maja, nie wpłynie na ceny poszczególnych towarów i usług. Zaokrąglona zostanie jedynie końcowa kwota całkowita koszyka zakupów, a ceny poszczególnych produktów pozostaną dokładne do centa. Zaokrąglanie dotyczyć będzie tylko płatności gotówkowych. Płatności kartą bankową, kartami podarunkowymi lub punktami lojalnościowymi nie będą zaokrąglane.
Zaokrąglanie końcowej kwoty koszyka zakupów będzie odbywać się zgodnie z ogólnymi zasadami zaokrąglania: jeśli końcowa kwota centów kończy się cyframi 1, 2, 6 lub 7 (np. 31,82, 56, 37), kwota zostanie zaokrąglona w dół (do 30, 80, 55, 35); jeśli końcowa suma kończy się cyframi 3, 4, 8 lub 9, zaokrąglona zostanie w górę.
Nie będą prowadzone żadne specjalne środki wymiany drobnych monet. Monety o nominale 1 i 2 centów pozostaną legalnym środkiem płatniczym i będą mogły być używane do płatności przez nieograniczony czas, więc nie będzie potrzeby ich wymiany.
Nowe przepisy będą obowiązywały zarówno dla firm, jak i osób fizycznych świadczących usługi i sprzedaż. W bankach nowe zasady nie wpłyną na wysokość wpłat i wypłat klientów, zaokrąglone będą jedynie opłaty za usługi – na przykład jeśli opłata bankowa za usługę wynosi 1,12 euro, od 1 maja będzie trzeba zapłacić 1,10 euro.
Nowa zasada już obowiązuje w siedmiu krajach strefy euro
Litwa stanie się ósmym krajem strefy euro, który zacznie zmniejszać liczbę monet o nominale 1 i 2 centów w obiegu. Do tej pory robią to Finlandia, Holandia, Włochy, Słowacja, Irlandia, Belgia i Estonia. Na Litwie rocznie wprowadzane jest do obiegu około 80 ton najmniejszych monet, z których ponad dwie trzecie nie wraca już do obiegu – jest gubione, lądowało w skarbonkach lub po prostu zapomniane. Szacuje się, że od wprowadzenia euro obywatele Litwy „stracili” około 3 milionów euro w drobnych monetach.
Na Litwie obecnie w obiegu znajduje się ponad 300 milionów monet o nominale 1 i 2 centów, które stanowią jedynie 3% całkowitej wartości monet. Zakończenie ich bicia pozwoli na oszczędności surowców naturalnych – zmniejszy się użycie metali i plastiku, emisja dwutlenku węgla i negatywny wpływ na środowisko.
