Redakcja ZW.LT: Czym różni się astronomiczna wiosna od kalendarzowej i meteorologicznej?
Henryk Sielewicz: Astronomiczna wiosna, obchodzona przez astronomów, rozpoczyna się 20 marca. Wtedy, o określonej godzinie, Słońce przechodzi przez równik niebieski, co oznacza, że dzień i noc będą trwały tyle samo czasu. Od tego momentu Słońce zacznie stopniowo wznosić się wyżej, przynosząc dłuższe dni i cieplejsze temperatury.
Wraz z nadejściem wiosny zaczynamy zauważać coraz więcej słonecznych dni, co jest dużą radością po dość mroźnej zimie, choć nie było jej zbyt wiele. Najniższa temperatura, którą odnotowałem, wynosiła minus 19,5 stopnia. Choć śniegu było mało, to krótkie, pochmurne dni były dość uciążliwe.
Cieszę się, że teraz słońce będzie coraz wyżej na niebie, co sprzyja cieplejszemu powietrzu. Wiosna to także czas, kiedy wracają ptaki, a ja już widziałem, jak szpaki zaczęły wracać. Z radością czekam na 24 marca, kiedy pojawią się pierwsze jaskółki – to dla mnie prawdziwy symbol nadejścia wiosny.
ZW: Dlaczego równonoc wiosenna nie zawsze przypada dokładnie 21 marca?
H. S. : Nie zagłębiałem się zbytnio w te szczegóły, bo dla mnie liczy się przede wszystkim 1 marca, kiedy zaczyna się kalendarzowa wiosna, oraz 21 marca, gdy następuje wiosna astronomiczna. To także czas, kiedy dochodzi do równonocy, a znak Barana wkracza na niebo. Choć nie jestem ekspertem w tych kwestiach, to dla mnie najważniejsze jest, że wiosna nadchodzi, przynosząc cieplejsze dni i więcej słońca.
ZW: Jakie ciekawe zjawiska astronomiczne można zaobserwować na niebie w pierwszych tygodniach wiosny?
H. S. : W pierwszych tygodniach wiosny na niebie można obserwować kilka interesujących zjawisk. W tym okresie dobrze widoczne są zimowe gwiazdozbiory, takie jak Orion, a także Gwiazdozbiór Lwa. Warto zwrócić uwagę na planety, które stają się coraz bardziej widoczne, zwłaszcza wieczorami i o poranku. Jednym z najciekawszych zjawisk jest opozycja Marsa, kiedy to planeta ta świeci w intensywnym czerwonym kolorze i jest szczególnie dobrze widoczna na niebie. Warto pamiętać, że patrzenie na Słońce lub jego zakrycie wymaga specjalnych filtrów lub okularów przeciwsłonecznych, aby uniknąć uszkodzenia wzroku.
ZW: W jaki sposób astronomiczna wiosna wpływa na długość dnia i nocy w naszej szerokości geograficznej?
H. S. : Astronomiczna wiosna wpływa na długość dnia i nocy, ponieważ w tym okresie Słońce przechodzi przez równik niebieski, co powoduje zrównanie dnia i nocy. Z każdym dniem, Słońce wstaje coraz bardziej na północnym wschodzie i zachodzi coraz bardziej na północnym zachodzie. W efekcie dni stają się coraz dłuższe, a noce krótsze. W naszym regionie, po wiosennej równonocy, długość dnia zaczyna szybko rosnąć, co przynosi coraz więcej światła i cieplejsze dni.
ZW: Czy wiosna to dobry czas na rozpoczęcie przygody z obserwacją gwiazd? Jakie obiekty są wtedy najlepiej widoczne?
H. S. : Wiosna to doskonały czas na rozpoczęcie przygody z obserwacją gwiazd. Zima już minęła, a warunki do obserwacji są korzystniejsze, ponieważ dni stają się dłuższe, a niebo jest coraz bardziej klarowne. W tym okresie świetnie widać zimowe gwiazdozbiory, takie jak Orion, a także planety, które stają się coraz bardziej widoczne. Warto również obserwować Marsa, który jest szczególnie wyraźny podczas swojej opozycji. To także dobry moment, aby zacząć poznawać inne ciekawe obiekty, takie jak galaktyki czy inne gwiazdy, których zima nie sprzyjała obserwacji.
„5 pytań do…” to nowa rubryka na portalu ZW.LT, w której publikowane są wywiady z Polakami z Wileńszczyzny. W ramach tej serii omawiane są ważne wydarzenia, a także kluczowe daty, które mają szczególne znaczenie dla naszej społeczności.
