– Myślę, że powinniśmy obrać motto „Uczyńmy NATO znów wielkim” – powiedział litewski prezydent dziennikarzom, nawiązując do znanego hasła byłego prezydenta USA Donalda Trumpa: „Make America Great Again”.
W centrum postulowanych ambicji NATO ma się znaleźć planowane zobowiązanie do zwiększenia wydatków na obronność do 5 proc. PKB do roku 2035. Zgodnie z projektowaną deklaracją, 3,5 proc. PKB miałoby być przeznaczone wyłącznie na obronność, a pozostałe 1,5 proc. – na wydatki powiązane, takie jak ochrona infrastruktury krytycznej, innowacje w sektorze obronnym czy wsparcie dla przemysłu.
USA naciska, NATO odpowiada
Zdaniem analityków politycznych, zapowiedź zwiększenia nakładów może uspokoić Donalda Trumpa, który wielokrotnie groził ograniczeniem zaangażowania USA w obronę tych państw NATO, które wydają na nią zbyt mało.
– Czasami nacisk zewnętrzny, zwłaszcza ze strony naszego największego sojusznika, jest bardzo potrzebny, byśmy uświadomili sobie powagę chwili i wykonali naszą pracę – zaznaczył Gitanas Nausėda.
Dodał, że to właśnie presja Trumpa pozwoliła podnieść próg dyskusji z 2,5 proc. do planowanych 5 proc.. Bez tego – jego zdaniem – rozmowy prawdopodobnie zakończyłyby się fiaskiem.
NATO słabsze od Rosji?
Litewski prezydent wyraził również zaniepokojenie faktem, że obecnie NATO pozostaje w tyle za Rosją, jeśli chodzi o produkcję sprzętu wojskowego i amunicji. Jak podkreślił, to Rosja w tej chwili jest zdolna produkować więcej niż cały Sojusz razem wzięty.
Odnosząc się do wypowiedzi premiera Węgier Viktora Orbána, który stwierdził, że większym zagrożeniem dla Europy niż Rosja jest utrata konkurencyjności gospodarczej.
Nausėda odpowiedział krótko: – Bez bezpieczeństwa militarnego wszystkie inne aspekty życia tracą znaczenie. Jeśli utracimy integralność terytorialną i niepodległość, na co nam konkurencyjność?
Artykuł 5: bez kompromisów
Wśród członków NATO niepokój wywołała ostatnia wypowiedź Donalda Trumpa, który zapytany o gotowość do wypełnienia zobowiązania wynikającego z artykułu 5. Traktatu Północnoatlantyckiego, stwierdził, że „istnieje wiele jego definicji”.
Gitanas Nausėda odniósł się do tej wypowiedzi z nadzieją na wspólną rozmowę na temat interpretacji artykułu podczas szczytu.
Sam jednak zaznaczył jednoznacznie: – Artykuł 5 jest bardzo prosty: jeden za wszystkich, wszyscy za jednego.
Ukraina bez wzmianki o członkostwie
Na szczycie obecny jest również prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Przewidziano jego spotkanie z Donaldem Trumpem. W odróżnieniu od wcześniejszych lat, w deklaracji końcowej obecnego szczytu NATO nie zostanie wspomniana perspektywa członkostwa Ukrainy, jednak sojusznicy mają ponownie zapewnić o wsparciu dla Kijowa w walce z rosyjską inwazją.
