„To nie są zobowiązania, polegające jedynie na osiągnięciu finansowania. Dopiero gdy zostanie osiągnięte wyższe finansowanie, wówczas wzmocnienie zdolności NATO, odpowiadające celom zdolnościowym, rozpocznie się pełną parą” – powiedziała minister ochrony kraju Litwy, Dovilė Šakalienė w wywiadzie dla Radia LRT.
„Trzeba zrozumieć, że jeśli za siedem lat zostanie osiągnięte 3,5% plus 1,5%, to wcale nie oznacza, że cele zdolności NATO zostaną wtedy zrealizowane. Od tego momentu dopiero rozpocznie się dynamiczne dążenie do ich realizacji. To jest zasadniczo sprzeczne z oceną naszej wojskowej służby wywiadowczej NATO, dotyczącą rosyjskiego zagrożenia i tego, ile czasu może potrzebować Rosja, by być gotową do bezpośredniego zagrożenia NATO” – dodała.
Pod presją USA sojusznicy mają zwiększyć wydatki na obronę do 5% PKB, a dyplomaci informują, że kraje NATO na szczycie w Hadze w czerwcu będą dążyć do porozumienia w sprawie podziału tego zobowiązania na dwie części.
Propozycja zakłada zwiększenie finansowania obrony do 3,5% PKB oraz przeznaczenie dodatkowych 1,5% PKB na potrzeby związane z obronnością, takie jak rozwój infrastruktury podwójnego przeznaczenia.
Zdaniem D. Šakalienė Stany Zjednoczone w zasadzie nie sprzeciwiają się takiemu podziałowi.
Z drugiej strony minister uważa, że mogą pojawić się „dość ostre dyskusje” na temat tego, jakie wydatki mogłyby zostać zaliczone do tych 1,5% PKB.
„Jeśli mówimy o tych 1,5% związanych z infrastrukturą, na przykład mobilnością wojskową, środkami przeciwdziałającymi mobilności przeciwnika, czy powiązaniami obrony cywilnej i wojskowej, to rzeczywiście można to uznać za wkład. Ale pojawiają się pewne dyskusje, o których nawet nie chcę wspominać, bo widać, że zwłaszcza niektórym państwom z Europy Południowej i Środkowej wydaje się, że jest to raczej spełnienie żądań Donalda Trumpa” – mówiła Šakalienė.
Państwa NATO rozważają realizację zobowiązania do przeznaczenia 5% PKB na obronę do roku 2032.
Tymczasem prezydent Gitanas Nausėda kilka dni temu wezwał do szybszego spełnienia tego zobowiązania.
Obecnie kraje NATO zgodziły się na poziom 2% PKB, jednak nie wszystkie sojuszniczki go jeszcze osiągnęły.
Na Litwie w 2025 roku planuje się przeznaczyć na obronę około 3% PKB, ale zwiększony limit zadłużenia pozwala podnieść tę kwotę w ciągu roku do 4%.
Jak podała agencja BNS, w latach 2026–2030 Litwa zamierza przeznaczać na obronę 5-6% PKB.
