Na poligonie Rūdniki wiceminister obrony narodowej Tomas Godliauskas spotkał się z odpowiedzialnym za obronność i kosmos komisarzem UE Andriusem Kubiliusem, zastępcą sekretarza Estonii ds. zdolności obronnych Kadri Peeters, dyrektorem polityki Ministerstwa Obrony Łotwy Rolandsem Heninšem oraz zastępcą dowódcy Wojska Polskiego gen. broni Stanisławem Czosnkiem.
„Litwa, Estonia, Łotwa i Polska dają przykład, inwestując 10 miliardów euro w rozwój środków kontrmobilności. Ochrona wschodniej granicy Unii Europejskiej nie może być tylko regionalnym obowiązkiem – to wspólna sprawa całej Europy. Dziś apelujemy do Unii Europejskiej o skoordynowane wsparcie i mechanizmy finansowania” – powiedział wiceminister ochrony kraju Litwy, Tomas Godliauskas, przedstawiając projekt o historycznym znaczeniu.
Cztery kraje uzgodniły inicjatywę wschodniej granicy UE. Celem projektu jest wzmocnienie granicy Unii Europejskiej z Rosją i Białorusią na głębokości 20–40 km, tworząc nowoczesne bariery obronne i systemy.
Litwa przeznaczy 1,1 miliarda euro na wzmocnienie arsenału kontrmobilności w ciągu 10 lat. Oczekuje się, że znaczna część finansowania pochodzić będzie z programów Unii Europejskiej.
Inicjatywa łączy dwa realizowane projekty strategiczne. Litwa wraz z Łotwą i Estonią realizuje projekt Bałtyckiej Linii Obrony. Równocześnie współpracuje z Polską w projekcie „East Shield”, przygotowując obronę korytarza suwalskiego, gdyby zaszła taka potrzeba.
Do 2028 roku planowane jest intensywne rozwijanie i budowa środków kontrmobilności, maksymalnie wykorzystując możliwości obecnego wieloletniego programu finansowego. Od 2029 roku rozpocznie się faza długoterminowego utrzymania, modernizacji systemów i ich rozwoju.
Inicjatywa obejmie około 2300 km granicy UE w czterech krajach. Projekt uwzględnia najnowocześniejsze technologie, w tym rozwój systemów przeciwlotniczych i środków walki elektronicznej, rozwiązania inżynieryjne oraz rozszerzone zdolności wywiadowcze. Te rozwiązania nie tylko wzmocnią bezpieczeństwo granicy, ale także przyczynią się do rozwoju europejskiego przemysłu obronnego i postępu technologicznego.
W Litwie w pobliżu granic z Rosją i Białorusią utworzono 27 parków środków inżynieryjnych, w których przechowywane są „zęby smoka”, zbierane „jeże”, „hiszpańskie konie”, betonowe blokady drogowe, drut kolczasty (koncertina), blokady drogowe, kontenery morskie.
W Litwie planowane i realizowane są również inne środki kontrmobilności: pogłębianie rowów melioracyjnych, formowanie alei drzewnych wzdłuż dróg oraz utrzymanie istniejących obszarów leśnych do 20 km od granicy oraz wokół dróg głównych i granicznych, umocnienia brzegów Niemna na granicy z Rosją oraz inne zdolności. Rozwój zdolności minowania przez Siły Zbrojne Litwy znacznie zwiększy efektywność wszystkich innych środków kontrmobilności.
Środki kontrmobilności stanowią ważną część koncepcji obrony Litwy i wschodniej granicy Unii Europejskiej oraz integralną część planów obronnych NATO. Dzięki nim zwiększy się odstraszający i obronny potencjał państwa oraz bezpieczeństwo granic państwowych z Rosją i Białorusią. W przypadku agresji umożliwią one zablokowanie i powstrzymanie działań państw przeciwnych skierowanych przeciwko Litwie.
Litwa, Łotwa, Estonia i Polska należą do krajów, które przeznaczają najwięcej środków na obronność na mieszkańca w UE. Kraje te zobowiązały się zwiększyć wydatki na obronność do 5% PKB do 2026 roku, znacznie przekraczając wymagania NATO.
