„Jednak ten wzrost nie wynika ze zwiększonego zagrożenia, lecz z rosnącej świadomości społecznej i zrozumienia konieczności zgłaszania incydentów cybernetycznych” – czytamy w raporcie.
Zgodnie z dokumentem przygotowanym przez Ministerstwo Ochrony Kraju i inne litewskie instytucje, Narodowe Centrum Bezpieczeństwa Cybernetycznego (NKSC) w ubiegłym roku zarejestrowało 3 874 incydenty, podczas gdy w 2023 roku – 2 378.
Większość z nich zaklasyfikowano jako mało istotne lub średnie, natomiast trzy incydenty uznano za poważne.
Do tej ostatniej kategorii zaliczono działania grup wspieranych przez obce państwa, które po uzyskaniu dostępu do sieci organizacji dążą do realizacji długofalowych celów – takich jak szpiegostwo.
Zdaniem NKSC, główną przyczyną incydentów cybernetycznych na Litwie są metody inżynierii społecznej, stosowane przez przestępców w celu wyłudzania wrażliwych informacji.
W 2023 roku tego typu incydenty stanowiły 59 proc. wszystkich zarejestrowanych przypadków, podczas gdy w roku poprzednim – 38 proc.
NKSC zwraca uwagę na niepokojący wzrost liczby ujawnionych danych logowania na świecie. Przyczyniają się do tego m.in. ataki cybernetyczne, luki w systemach informatycznych oraz wielokrotne wykorzystywanie tych samych haseł na różnych platformach.
Z kolei dane policji wskazują, że poziom zagrożenia przestępstwami w cyberprzestrzeni nie zmienił się w ubiegłym roku, jednak nadal największym problemem pozostaje oszustwo, które stanowiło aż 53 proc. wszystkich przestępstw popełnionych w przestrzeni elektronicznej. Liczba fałszywych telefonów wzrosła w 2023 roku o 64 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.
Nowy trend: straszenie Trzecią wojną światową
Według danych Departamentu Komunikacji Strategicznej Litewskich Sił Zbrojnych, największy wpływ na działania informacyjne przeciwko Litwie w 2024 roku miała trwająca rosyjska agresja na Ukrainę.
Za główne źródła zagrożeń informacyjnych uznani zostali przedstawiciele reżimów Rosji i Białorusi, ich polityczne i wojskowe kierownictwo oraz kontrolowane przez nie media.
Raport wskazuje, że w kontekście wojny Rosji przeciwko Ukrainie szczególną uwagę poświęcono litewskiemu wsparciu dla Ukrainy. Rozpowszechniano narracje, że NATO to agresywny blok wojskowy, Litwa jest państwem rusofobicznym, a litewskie działania na rzecz wzmocnienia obronności – w tym rozmieszczenie niemieckiej brygady – są przedstawiane w negatywnym świetle.
„W kontekście aktualnej sytuacji geopolitycznej pojawiły się nowe narracje – np. że na Litwie i w Polsce szkoleni są dywersanci mający przeprowadzić zamach stanu na Białorusi i obalić reżim Alaksandra Łukaszenki, a wzmacnianie litewskiego potencjału militarnego to przygotowania do ataku Rosji i Białorusi. Twierdzono także, że kraje NATO biorą udział w operacji wojskowej w Kursku” – podkreślono w raporcie.
Według litewskiej armii, w ubiegłym roku pojawiła się nowa tendencja: zastraszanie i groźby w przestrzeni informacyjnej. W porównaniu do 2023 roku wzrosła liczba przekazów o Trzeciej wojnie światowej lub wojnie nuklearnej.
Zdaniem armii, w 2024 roku presja informacyjna prawdopodobnie się utrzyma, a kontrolowani przez wrogie państwa lub znajdujący się pod ich wpływem aktorzy informacyjni będą nadal próbowali zdyskredytować litewskie siły zbrojne i NATO, jednocześnie usprawiedliwiając swoje działania oskarżeniami wobec „kolektywnego Zachodu”.
Raport o stanie bezpieczeństwa cybernetycznego to coroczny przegląd sytuacji w litewskiej cyberprzestrzeni, przygotowywany przez Ministerstwo Ochrony Kraju we współpracy z NKSC, policją, Państwową Inspekcją Ochrony Danych, Urzędem Regulacji Łączności oraz Departamentem Komunikacji Strategicznej Litewskich Sił Zbrojnych.
