„To nie zaczęło się dwa czy trzy lata temu, to w różnym stopniu dzieje się stale. (…) Myślenie, że po zakończeniu wojny wszystko wróci do normy, to naiwne. To się nie skończy, to będzie trwało. Myślenie, że po zakończeniu wojny będziemy mogli siedzieć i nic nie robić, to nie jest odpowiedź, której powinniśmy szukać” – powiedział minister transportu Litwy, Eugenijus Sabutis, w wywiadzie dla agencji BNS.
„Nie możemy myśleć, że wrócimy do poprzedniego życia, ono już nie istnieje, zmieniła się sytuacja geopolityczna. To oznacza, że musimy znaleźć sposób, jak z tym żyć, jak rozwiązać te problemy i myśleć o przyszłości, co zrobić, by takie problemy się nie pojawiały” – dodał.
Redakcja ZW.LT przypomina, że Litwa i 12 innych państw Unii Europejskiej wezwały w tym tygodniu Komisję Europejską do podjęcia działań w sprawie zakłóceń sygnału Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej (GNSS) w państwach Wspólnoty.
W liście do Komisji zaznaczone zostało, że zakłócenia sygnału GNSS nie są przypadkowymi incydentami, ale są systematycznymi, powtarzającymi się i celowymi działaniami reżimów Rosji i Białorusi, mającymi na celu zakłócenie stabilności infrastruktury regionu, w szczególności transportu.
Po tym apelu przewodniczący Sejmu Saulius Skvernelis powiedział, że zakłócenia są związane z próbą Rosji ochrony Obwodu Kaliningradzkiego przed ewentualnymi atakami powietrznymi, a ten problem państwa regionu będą odczuwać tak długo, jak długo Kreml będzie kontynuował wojnę na Ukrainie.
Jednak minister transportu Litwy nie zgadza się z tą opinią i twierdzi, że urządzenia zakłócające sygnał były używane już wcześniej, na przykład przez ZSRR, który zakłócał transmisje radiowe zagranicznych stacji.
„Wtedy państwo, którego następcą teraz jest Rosja, a Białoruś częściowo, używało sprzętu do zakłócania różnych sygnałów. Wtedy nie było GPS-u ani innych podobnych systemów, ale już wtedy zakłócali. Mówienie, że coś się zmieniło, jest zbyt odważne. W tym państwie nigdy nic się nie zmieniło i nie zamierza się zmieniać” – stwierdził minister transportu.
Ministrowie Litwy, Łotwy, Estonii, Niemiec, Słowacji, Finlandii, Słowenii, Czech, Włoch, Holandii, Hiszpanii, Danii i Rumunii wezwali Unię Europejską do podjęcia wszelkich działań politycznych, dyplomatycznych i prawnych w celu zwiększenia międzynarodowego nacisku na reżimy Rosji i Białorusi, w tym sankcje wobec osób i podmiotów odpowiedzialnych za celowe zakłócanie sygnałów GNSS.
W liście zaproponowano rozważenie wzmocnienia monitoringu częstotliwości radiowych, rozszerzenie mechanizmów koordynacji państw członkowskich UE i NATO, mających na celu wspólne monitorowanie, wymianę danych i reagowanie na zakłócenia GNSS.
Zaleca się także przyspieszenie wdrażania usług GNSS odpornych na zakłócenia oraz modernizację istniejącej infrastruktury nawigacyjnej.
„Tak, teraz to jest tylko polityczna wiadomość, ale dzięki naszej ogromnej woli i dalszym wysiłkom może się to przekształcić w konkretne decyzje. Tak, wiem, że działanie UE jest dość powolne, ale jeśli nic nie zrobimy, to na pewno nic się nie zmieni” – wyjaśnił Sabutis.
Z danych „Oro navigacija” wynika, że w styczniu zarejestrowano do 400 zgłoszeń o zakłóceniach sygnału GPS – to dziesięciokrotny wzrost w porównaniu do stycznia 2024 roku, kiedy odnotowano ich mniej.
Doradca prezydenta ds. bezpieczeństwa narodowego Marius Česnulevičius wcześniej stwierdził, że zakłócenia sygnału GPS, które w ostatnich miesiącach utrudniały loty samolotów, są związane z działaniami Rosji w obronie przed ukraińskimi odwetowymi atakami na rosyjskie obiekty, ale nie są one skierowane specjalnie przeciwko Litwie.
