Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych przekazało w komunikacie, że proponowane zmiany zostały przedstawione w ramach Konwentu Służby Zagranicznej, a po ich akceptacji przez premiera Donalda Tuska zostały uruchomione praktyczne procedury odwoławcze. Chodzi o ponad 50 osób pełniących misję dyplomatyczną poza granicami kraju.
„Rząd ponoszący konstytucyjną odpowiedzialność za politykę zagraniczną uważa, że niezbędna wymiana na stanowiskach przedstawicieli Polski za granicą służy lepszemu, profesjonalnemu realizowaniu trudnych wyzwań stojących dziś przed polską polityką zagraniczną” – podkreślono w komunikacie.
Jak przyznał ambasador RP na Litwie Konstanty Radziwiłł, w rozmowie z Tomaszem Bździkotem, nie wie czy sam znajduje się na tej liście. Zapewnił, że cały czas stara się jak najlepiej pracować na stanowisku, na które został powołany zgodnie ze wszystkimi procedurami:
Staram się robić to jak najlepiej. Podlegam, jak wszyscy ambasadorowie, ocenie. I to ocenie bardzo skomplikowanej i wymagającej. No i cóż… nie do mnie będzie należeć decyzja. A jak wiadomo, zgodnie z procedurą ta decyzja jest podejmowana w dosyć złożony sposób. Minister może wnioskować o odwołanie ambasadora i prezydent może się do tego przychylić lub nie. Ja mogę tylko obserwować, jak ta sytuacja się będzie rozwijać – mówił Konstanty Radziwiłł.
Konstanty Radziwiłł został mianowany ambasadorem RP na Litwie 15 marca 2023 roku, czyli dokładnie rok temu. Stanowisko ambasadora w Wilnie objął nieco ponad miesiąc później, bo 18 kwietnia. Wcześniej pełnił funkcję wojewody mazowieckiego, a także ministra zdrowia w rządzie Prawa i Sprawiedliwości.
Zgodnie z ustawą o służbie zagranicznej, ambasadora mianuje i odwołuje Prezydent RP na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych, zaakceptowany przez Prezesa Rady Ministrów.
“Bez konkretnych przesłanek i podawania przyczyn”
Prezydent Andrzej Duda pytany o tę sprawę podczas wizyty w USA, powiedział: „Nie da się żadnego ambasadora polskiego powołać, ani odwołać bez podpisu prezydenta”. „Fundamentalne znaczenie ma tutaj decyzja, którą podejmuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej” – oświadczył.
Tego samego dnia szef Gabinetu Prezydenta Marcin Mastalerek powiedział, że Andrzej Duda nie zgadza się na hurtowe odwoływanie ambasadorów bez konkretnych przesłanek i podawania przyczyn. Natomiast w czwartek szefowa KPRP Grażyna Ignaczak-Bandych przekazała, że wnioski o odwołanie ambasadorów nie dotarły do prezydenta Andrzeja Dudy.
“Prezydent wie kogo zamierzam odwołać”
Prezydent Andrzej Duda wie, kogo zamierzam odwołać, a kogo powołać. Nikt nie neguje też jego prerogatyw – powiedział w czwartek szef MSZ Radosław Sikorski, pytany o sprawę ambasadorów. „Natomiast ja wysyłam na misje i z misji mogę też w każdej chwili ambasadora odwołać” – podkreślił. „Pan prezydent wie, o jakie odwołania poprosiłem pana premiera i na co dostałem zgodę, bo dostał listę w procesie Konwentu (Spraw Zagranicznych), gdzie te wnioski o odwołanie zostały przegłosowane większością 3 do 1. Więc pan prezydent wie, kogo zamierzam odwołać i kogo zamierzam powołać” – powiedział Sikorski.
Jak dodał, ostatecznie ambasadorów powołuje prezydent i nikt jego prerogatyw nie kwestionuje. „Natomiast ja wysyłam na misje i z misji mogę też w każdej chwili ambasadora odwołać” – podkreślił szef MSZ.
Sikorski informował wcześniej w czwartek, że – podejmując decyzję o zakończeniu misji ponad 50 ambasadorów – wziął pod uwagę także preferencje prezydenta Andrzeja Dudy. Przypomniał, że zgodnie z konstytucją prezydent współpracuje z szefem MSZ w zakresie polityki zagranicznej. Podkreślił, że podpisał już wnioski o uruchomienie procedury na powołanie nowych ambasadorów.
Minister właściwy do spraw zagranicznych przed skierowaniem wniosku zasięga opinii Konwentu Służby Zagranicznej. W skład Konwentu wchodzą: minister właściwy do spraw zagranicznych lub wskazany przez niego członek kierownictwa urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zagranicznych jako przewodniczący; szef Służby Zagranicznej; przedstawiciel Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; przedstawiciel Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
